پالینولوژی سازند آبدراز در برش چینه شناسی غرب روستای سنگانه

سازند آبدراز یکی از سازند های کرتاسه پسین واقع در حوضه کپه داغ می¬باشد. جهت مطالعات پالینولوژی برش غربی روستای سنگانه، مورد بررسی قرار گرفته است. این برش در مسیر جاده¬ی مشهد- کلات و در 75 کیلومتری شهرستان کلات و در مسیر روستای سنگانه و در فاصله دو کیلومتری غرب آن واقع است. لیتولوژی عمده آن در برش سنگانه شامل مارن، آهک مارنی، و شیل های خاکستری تا متمایل به سبز روشن همراه با سه افق سنگ آهک گل سفیدی است. ضخامت این سازند در برش نامبرده 530 متر اندازه گیری شده است که 41 نمونه به صورت سیستماتیک از آن برداشت شده است. در برش سنگانه، مرز پایین سازند آبدراز با سازند آیتامیر ناپیوسته و مرز بالای آن با سازند آب تلخ به صورت پیوسته می باشد. در این مطالعه 37 جنس و 84 گونه داینوفلاژله شناسایی شده ، که براین اساس، سن تورنین میانی تا سانتونین پایانی تعیین شده است. با توجه به مطالعه خرده های آلی در اسلاید های پالینولوژیکی، به طور کلی 3 پالینوفاسیس شناسایی شد. شناسایی پالینوفاسیس ها بر اساس محتوای مواد آلی درون اسلاید ها و تعیین درصد هر یک از سه گروه خرده های آلی شامل، ذرات آلی بی شکل (aom)، پالینومورف¬ها (palynomorphs) و فیتوکلاست¬ها (phytoclasts) انجام شده است. برای تعیین دقیق تر محیط، فاکتورهای موثر بر درجه حفظ شدگی مواد ارگانیکی مانند، فاکتور حفاظت از مواد ارگانیکی (lability)، نسبت aom شفاف به aom تیره و نسبت پالینومورف¬های دریایی به aom محاسبه گردید. بررسی و مقایس? مجموعه این فاکتورها نشان دهنده چگونگی میزان اکسیژن، نرخ رسوب¬گذاری و میزان انرژی محیط دیرینه می باشد. بررسی و تعیین درصد سه گروه اصلی عناصر پالینولوژیکی و همچنین بررسی فاکتور های حفاظت از مواد ارگانیکی نشان می دهد که شرایط کم اکسیژن با سرعت رسوب¬گذاری نسبتاً زیاد بر محیط رسوب-گذاری سازند آبدراز حاکم بوده است. با توجه به نمونه¬های سازند آبدراز (برش غرب سنگانه) بر اساس شکل سیست و نوع داینو فلاژله¬ها می توان محیط آن را شناسایی کرد که بر این اساس محیط رسوبی از نریتیک داخلی تا نریتیک خارجی (یک محیط حد واسط تا دور از ساحل) متغییر است. به منظور جداسازی واحدهای سکانسی و نشان دادن تغییرات سطح نسبی آب، با استفاده از فاکتورهای مختلف پالینولوژیکی، مطالعات آماری و پالینوفاسیس مربوط به هر نمونه و همچنین با تلفیق داده¬های به دست آمده از روش حساسیت مغناطیسی، سه سکانس رسوبی از نوع رده سوم با چهار مرز سکانسی؛ (سه مرز از نوع دوم و یک مرز از نوع اول) واقع در مرز زیرین با سازند آیتامیر شناسایی شد. مقایسه¬ داده¬های حاصل از روش حساسیت مغناطیسی که به منظور مقایسه آن با داده¬های پالینولوژیکی و به منظور تفکیک واحدهای سکانسی صورت گرفت، این موضوع را تأیید می¬کند که این روش، روشی مناسب در تعیین پسروی¬ها و پیشروی¬ها است. به منظور مطالعات ژئوشیمیایی و مقایسه آن¬ها با نتایج حاصل از مطالعات پالینولوژیکی تعداد 7 نمونه مورد آنالیز راک- اول قرار گرفتند. توزیع داده¬ها بر روی نموار ون- کرولن نشان می¬دهد که کروژن غالب از نوع iii است (در نمونه¬های مربوط به پالینوفاسیس نوع v تایسون کروژن نوع ii نیز حضور اندکی دارد ). نوع هیدروکربور تخمینی گاز بوده، اما از نظر توان تولید بسیار ضعیف است. تمامی نمونه¬ها به جز نمونه شماره 31 و 39 به مرحله کاتاژنز رسیده¬اند (tmax بالاتر از 435 درجه سانتی گراد) که در نتیجه بالغ هستند